Duyu bütünleme

Duyu bütünleme Jean Ayres tarafından 1970’li yıllarda ortaya atılan nörolojik bir teoridir.Ayres duyu bütünlemeyi kişinin kendi vücudundan ve çevresinden gelen uyarıları organize etmesi ve vücudu çevreyle uyumlu kullanması olarak tanımlar. Duyu bütünleme, çevremiz ile (sosyal ve fiziksel) olan etkileşimimizde vücudumuzu etkili bir biçimde kullanabilmemizi sağlamak için vücuttan ve çevreden alınan duyusal bilgilerin analizini, sentezini ve düzenlemesini içeren; merkezi sinir sisteminde gerçekleşen nörolojik bir süreçtir. Duyu Bütünleme temelde takdil(dokunsal),vestibüler(dengesel) ve proprioceptif(vücut farkındalığı) adı verilen 3 temel duyu sistemi üzerine odaklanır ve buralardaki duyusal hassasiyetlerin giderilmesi ile çocuğun gündelik yaşama daha iyi adapte olmasını hedefler.

DOKUNMA DUYUSU (TAKDİL ) :

Sosyal gelişimin önemli bir parçası olan deri üzerinden dokunma bilgisinin algılanması sağlanarak, içinde bulunan çevrenin değerlendirilmesi ve buna uygun yanıtlar oluşturulması amaçlanır.

EKSİKLİĞİNDE:

• Bazı nesnelere dokunmakta zorluk yaşama
• Kıyafet giyerken zorluk yaşama
• Saçlarının taranmasından veya vücuduna dokunulmasından hoşlanmama
• Yemek yemede seçici davranışlar
• Uyku problemleri
• İnce motor becerilerde eksiklik/zayıflık
• Parmak ucu yürüme
• Kendi çorabından rahatsız olma veya çorapsız yere basmama
• El,yüz yıkama veya banyo yapmaktan hoşlanmama veya aşırı hoşlanma
gibi problemler gözlenir.

DENGE SİSTEMİ (VESTİBÜLER):

Hareket, denge, yer çekimi, tehlike gibi duyuların algılanmasıyla ilgilidir; iç kulak tarafından algılanır. Vestibular sistem diğer tüm duyu kanallarındaki uyarıların temel düzenleyicisi olduğu esas alınmıştır; sözcüğü anlama ve konuşma becerisine de katkı sağladığı düşünülmektedir.Öğrenme,algılama,vücut kaslarının koordinasyonu ve kas kasılma derecesini ayarlama,başın vücudumuza göre konumunu ayarlama gibi işlevleri vardır.

EKSİKLİĞİNDE:

• Salıncak,kaykay,otobüs,araba gibi hareketli yüzeylerde dengesel anlamda zorlanmalar yaşama,mide bulantısı oluşması
• Yükseklik korkusu
• Kaba ve ince motor becerilerde eksiklik
• Sık sık düşme
• Tedirgin olarak hareket etme
• Öğrenme ve algılama güçlüğü
• Vücut orta hattı çarprazlayamama
• Motor planlamada eksiklik ve zayıflık
• Bilişsel becerilerde gerilik gibi problemler gözlenir.

DERİN DUYULAR(PROPRİOCEPTİON-VÜCUT FARKINDALIĞI):

Vücut pozisyonu ve bölümlerinin algılanmasıyla ilgilidir. Uzuvlarımızın o anki konumunu algılamamızı sağlayan sistemdir. Kas, eklem ve tendonlardan alınan bilgiler sayesinde motor kontrol sağlamakla görevlidir. Vücudun dik duruşunu, kasların kasılma derecesini bu sistemimiz ayarlar.

EKSİKLİĞİNDE:

• Sık sık zıplama
• Aşırı hareketlilik ve dikkat dağınıklığı
• Sürekli sıkıştırılma isteği
• Dar alanlardan hoşlanma, orada kalma isteği
• Acı eşiğinin düşük olması (acıyı fazla hissetmeme)
• Vücut masajlarından hoşlanma ,dokunulmaktan hoşlanma
• Sakarlık durumunun fazla olması
• İnce ve kaba motor becerilerde eksiklik ve zayıflık
• Motor planlama yetersizliği
• Esnek duruş (yığılmış gibi durma durumu)
• Kas kuvvetinde yetersizlik veya kuvveti nereye hangi oranda kullanacağını hesaplayamama gibi problemler gözlenir.

Bu 3 temel sistemde eksilik olduğunda yukarıdakilere ek olarak asosyallik,özgüven eksikliği,akademik becerilerde problem veya yavaş öğrenme,bulunduğu ortama veya oyunlara adaptasyon yaşamada zorluk,iletişimlerde problem yaşama,göz temasında zayıflık gibi ek problemler gözlenebilir. Bu ve benzeri problemler hakkında danışmak ve çözüm önerileri için bizimle iletişime geçebilirsiniz.